گیاه یاب

بانک جامع گیاهشناسی

رزماری

رزماری

نام علمی: Rosmarinus officinalis
نام انگلیسی: Resemary
نامهای دیگر: اکلیل کوهی – رومارون – اکلیل الجبل - Oldman
خانواده: Lamiaceae
مبداء: شمال آفریقا، غرب آسیا، جنوب اروپا
رزماری گیاهی است مقاوم به سرما و شرایط خشکی و این خصوصیتها سبب شده است که در اکثر مناطق قابل کشت باشد. رزماری بومی مناطق مدیترانه است.
طبقه بندی

نوع گیاه: درختچه

وضعیت برگ - همیشه سبز

وضعیت برگ: همیشه سبز

پهن برگ

نوع برگ: پهن

وضعیت ریشه: سطحی

فرم درختچه ایستاده

فرم درختچه: ایستاده

مشخصات گیاه
بازه اقلیمی: 8A، 8B، 9A، 9B، 10A، 10B
ارتفاع: 50
تا 100 سانتیمتر
پهنا: 50
تا 100 سانتیمتر
زمان لازم برای رشد نهایی: 5 تا 10 سال
تراکم شاخه و برگ: کدر (تراکم زیاد برگها)
بافت گیاه: متوسط
جنس برگ: چرمی
حداقل فاصله کاشت: 90 سانتیمتر
سرعت رشد: متوسط
شرایط نگهداری
نیاز به نور - نیاز به آفتاب (نور پسند)

نیاز به آفتاب (نور پسند)

کم

متوسط

زیاد

نیاز به زهکشی: نگهدارنده رطوبت، مرطوب زهکشی شده
نیاز به مراقبت: متوسط
نوع خاک به لحاظ فیزیکی: شنی، گچی، گلدانی
نوع خاک به لحاظ شیمیایی: خنثی، قلیایی
روش تکثیر: تقسیم بوته، قلمه
در دسترس بودن به صورت تجاری: زیاد
ویژگی منظرین
محصول: برگ، گل، ساقه (چوب)
ارزش برگ: خوراکی، معطر، برش خوب، خشک کردن
ارزش گل: خوراکی، ماندگاری، جلوه
ارزش ساقه (چوب): معطر
کاربردهای منظرین: مرز، کاشت پایه، پرچین، نمونه
محل مناسب: ساحلی، گلدانی، گیاه آپارتمانی، پاسیو، منطقه بازی
جاذب حیات وحش: زنبور، پروانه، مرغ مگس خوار
مقاومت ها: گوزن، بی آبی، خاک خشک، شوری
معایب: مضر برای گربه
رنگ در فصول

فصل

بهار

تابستان

پاییز

زمستان

رنگ ساقه

رنگ گل

رنگ برگ

رنگ میوه

نوع گیاه: بوته، گیاه آپارتمانی، درختچه
از خصوصیات این گیاه بوی فراوان برگها است که آن را به عنوان یک گیاه معطر مشهور نموده است.
رزماری در زمینهای آهکی، سبک و آفتابگیر به خوبی رشد می کند. بافت خاک مناسب بافت لومی شنی و PH  مناسب 5.6 تا 7 است. مقاومت بالایی به شوری و خشکی دارد و شدت بالای تابش را به راحتی تحمل می کند.
رزماری گیاهی است مقاوم به سرما و شرایط خشکی و این خصوصیتها سبب شده است که در اکثر مناطق قابل کشت باشد. رزماری بومی مناطق مدیترانه است و در اکثر مناطق کشورمان به صورت محدود یا وسیع کشت می گردد. پرورش آن در ایران در بیشتر نواحی انجام می شود؛ مناطقی مانند تهران، کرج، سمنان، اصفهان و دامغان. برای مناطق حاره مناسب نیست اما آب و هوای مختلف را تحمل می کند. در منطقه ای با رطوبت کم و تابستان داغ و زمستان خنک یا سرد، بهترین عملکرد را دارد. در برابر بادهای ساحلی نیز تحمل نشان می دهد.
برگهای این گیاه دارای اسانس، تانن، فلاونوئیدها، ساپونین و آلکالوئید (رزماریسین) هستند. اسانس این گیاه دارای اهمیت فراوانی است و کاربردهای فراوانی نیز دارد.
نکته: اندام دارویی را در رزماری برگ و سرشاخه های گلدار گیاه تشکیل می دهند.
کاشت رزماری عمدتاً به صورت جوی و پشته است.
از طریق کاشت دانه های رسیده، خوابانیدن و قلمه تکثیر می شود، ولی بهترین روش کاشت قلمه زدن است، به این صورت که در بهار یا پاییز سر شاخه های برگدار گیاه را در ماسه کاشته و در محل مناسبی نگهداری می کنند که پس از 2 الی 3 ماه قلمه ها ریشه دار شده و سپس آنها را به زمین اصلی منتقل می کنند.
دوره آبیاری بین 7 تا 10 روز است. بوته های تازه رسته به آبیاری منظم نیاز دارد اما گیاه جا افتاده به دوره های بی آبی خیلی طولانی تحمل نشان می دهد.
آفات خاصی که به طور جدی به رزماری آسیب وارد کند، وجود ندارد ولی رزماری به بیماری قارچی مبتلا می شود که مهمترین آن Rhizoctonia Solan است که با قارچ کش بنومیل یا مانکوزب قابل درمان است. اگر در خاک سنگین یا با زهکشی ضعیف پرورش یافته باشد، بیماری گندیدگی ریشه می تواند آنرا از پای درآورد.
برداشت زمانی انجام می شود که گیاه در حال گل دادن است، گلها در فروردین تا اوایل خرداد ظاهر می شوند. به صورتی که سرشاخه ها به طول 30 تا 35 سانتیمتر برداشت می شوند. معمولاً برگها را پس از چیدن در سایه خشک می کنند و برای اسانس گیری اگر بخواهند اسانس بگیرند به سرعت به محل تقطیر و کارخانه فرآوری منتقل می کنند.
برای ایجاد و حفظ رشد متراکم رزماری آن را در پایان دوره گلدهی پیرایش کنید.
رزماری را در گلدان نیز می توان پرورش داد.
رز خوابیده برای پوشش زمین یا ریزش روی دیوار و امثال آن ایده آل است.